Âşık Veysel’in Şiirlerinde Çiçek Kavramı

Âşık Veysel, dizelerini yaşadığı coğrafyanın doğal güzellikleriyle harmanlayarak şiirlerinde edebî bir peyzajın ortaya çıkmasını sağlayan şairlerimizdendir. Görüntü ve kokusuyla doğanın canlı bir aksesuarı olan çiçekler, her dönemde sanatçılara ilham veren varlıklar arasında yer almışlardır. Bu çalışmanın amacı, Âşık Veysel’in şiirlerinde çiçek sözcüğünün kullanılma sıklığını ve şairin bu kavrama yönelik bakışını belirlemektir. Çiçek sözcüğü şair için oldukça önemlidir. Çünkü Âşık Veysel’in bir çiçekle kapanan gözleri gönül gözüyle gördüğü başka bir çiçekle yeniden aydınlanmıştır. Araştırmanın yöntemi doküman incelemesidir, veriler ise içerik analiziyle çözümlenmiştir. Araştırmada öncelikle Âşık Veysel’e ait olan 180 şiir çiçek kavramı bakımından incelenmiş, içinde bu kavramın geçtiği şiirler tematik bakımdan sınıflandırılmıştır. Yapılan incelemede şiirlerin %47,22’sinde çiçek sözcüğünün kullanıldığı tespit edilmiştir. Âşık Veysel’in rengârenk ve hoş kokulu dünyasında çiçek kavramı üç farklı şekilde öne çıkmaktadır: “Genel Olarak Çiçek Kavramı (f=31)”, “Çiçek Türleri (f=53)” ve “Çiçek Hastalığı (f=1)”. Çiçek türleri bakımından şiirlerde 7 bitkiye -zambak (f=1), sarmaşık (f=1), çiğdem (f=2), lale (f=2), sümbül (f=3), menekşe (f=6) ve gül (f=38)- yer verilir. Çiçek hastalığı ise Âşık Veysel’in hayatını etkileyen bir rahatsızlık olmasına rağmen şiirlerde pek geçmez. Araştırma sonucunda çiçek kavramının şiirlerde genel itibarıyla olumlu çağrışımlar yaptığı, çiçek genellemesine sıklıkla, çiçek türlerine ise sınırlı sayıda yer verildiği tespit edilmiştir. Ayrıca çiçek kavramının kozmik bir varlık olarak ele alınmasının yanı sıra “psikolojik, teolojik, sosyal, kültürel, ekonomik” boyutlara sahip bir simgeye dönüştüğü görülür.