Klasik Türk Edebiyatı Roman Kapaklarında Başlık ile Görsel İmge Arasındaki İlişki (Gösterge Çözümlemesi)

Diğer sosyal bilim alanlarında olduğu gibi edebiyatta da imgenin belirgin ve belirleyici bir işlevi vardır. İşlevsel bir gösterge olan görsel imge roman kapaklarında görülebilen ilk dikkat çekici işarettir. Yazınsal tür olarak romanın kapağını oluşturan dilsel ve görsel imgeleri doğru okumak gerekir. Bu çalışmada Türk edebiyatına ait klasik roman kapaklarında başlık ile görsel imge arasındaki ilişki dilbilim ve göstergebilim bağlamında incelenecektir. Bir imge çözümlemesi olarak çalışmanın temel amacı, öncelikle çalışmanın birinci aşamasında klasik Türk romanları itina ile seçilecek ve örnek teşkil eden bu emsal roman kapakları değer ve işlevleri bakımından farklı sınıflara ayrılacaktır. Daha sonra, ikinci aşamada klasik Türk romanları arasında belirginlik ve çeşitlilik ilkeleri gözetilerek başlık ve resimler, gösterge ve imge açısından anlamları çözümlenerek analitik olarak yorumlanmaya çalışılacaktır. Çalışmanın bir diğer amacı da roman kapaklarındaki başlık ile resimler arasındaki ilişkinin tutarlı ya da uyumlu olup olmadığına bakmaktır. Böylece edebî imgenin tam olarak ne ifade ettiğini sorgulayarak -iletişim bağlamında- hem romanın içeriği açısından hem de okurların nazarındaki etkisi ve gücü ortaya konulacaktır. Sonuç olarak, “tamlayan-tamlanan” ilişkisi bağlamında başlık ile görsel imgenin roman ile bütünleşik olarak (en az romanın içeriği kadar) önemli göstergesel ve göndergesel değer ve işleve sahip olduğu somut roman kapağı örnekleri üzerinden gözlemlenmiştir. Araştırmanın kuramsal ve yöntemsel çerçevesine gelince, daha ziyade Barthes (1979), Eco (1988) ile Joly (2011) ve Wirth (2013) gibi Fransız Dilbilim - Göstergebilim ilişkili kuram ve yöntemlerinden yararlanılacaktır.